Op woensdag 10 november 2010 is de programmabegroting 2011 unaniem door de gemeenteraad goedgekeurd. De begroting is sluitend, maar kampt wel met de onzekerheid over de gevolgen van het nieuwe regeerakkoord voor de gemeentefinanciën.
Bezuinigingsscenario’s
Als het dagelijks gemeentebestuur meteen ná de presentatie van het collegeprogramma was begonnen met het maken van een zogeheten nulscenario – met daarin vastgelegd wat de gemeente wettelijk verplicht is om te doen – en van een (concept) basisscenario – waarin staat wat de gemeente noodzakelijk vindt om te doen – had de raad beter voorbereid kunnen beginnen aan de taken – en bezuinigingsdiscussie, die eind november van start gaat. Alles boven deze scenario’s had dan meteen ter discussie gesteld kunnen worden. Na het afwijzen van de bezuinigingsconferentie en begrotingswijzer.nl maakte de Lokale Politieke Federatie zich eigenlijk al geen illusies meer dat burgerparticipatie in Spijkenisse een serieuze en wezenlijke bijdrage mag leveren aan de richting van de bezuinigingen. Maar er is een spreekwoord dat zegt de aanhouder wint. Daarom deed de LPF in de behandeling van de programmabegroting een derde poging de burger te betrekken bij het zware bezuinigingsproces.
Financiële molenstenen
De gemeente staat aan de vooravond van een grote bezuinigingsoperatie. Voor de periode 2012 en verder moeten er fundamentele keuzes worden gemaakt over wat de gemeente wel en niet meer moet doen. Twee financiële molenstenen om de nek van Spijkenisse zijn de nieuwbouw van de bibliotheek en het theater.
Door de enorme investeringen in de nieuwe bibliotheek en het theater moeten de treasuryinkomsten als ‘noodvoorziening’ nagenoeg volledig worden ingezet. Bovendien kan de kasgeldlimiet worden overschreden waardoor een kostbare en langlopende vaste geldlening moet worden aangegaan. In de programmabegroting staat dat een bedrag van ongeveer 80 miljoen euro moet worden aangetrokken op de kapitaalmarkt om de financieringspositie van Spijkenisse te borgen. Ook het fors oplopend financieringstekort houdt voornamelijk verband met uitgaven voor de bouw van de bibliotheek en het theater. Niet alleen de onzekerheid over de Rijksbezuinigingen en de grote risico’s in de grondexploitatie, maar vooral het enorme investeringsvolume in bibliotheek en theater zorgen voor een financieel sombere en risicovolle toekomst. De bouw van De Boekenberg kan in principe niet meer teruggedraaid worden maar de bouw van het nieuwe theater biedt nog de mogelijkheid tot heroverweging. De bezuinigingen zullen alle burgers raken. Hoe hard de inwoners van Spijkenisse de komende jaren getroffen worden in hun portemonnee hangt mede af van de besluitvorming over het nieuwe theater.
Volksraadpleging
De bouw bijvoorbeeld uitstellen geeft financiële lucht in het gemeentelijk huishoudboekje. Een weldoordachte beslissing over het nieuwe theater met draagvlak vanuit de politiek en de samenleving kan voorkomen dat Spijkenisse als stad ‘door de financiële bodem zakt’. Een duurzame besluitvorming over het theater kan leiden tot een pakket van bezuinigingsmogelijkheden die voor iedereen acceptabel zijn. De samenleving betrekken bij de discussie over het nieuwe theater is niet meer dan fatsoenlijk en eerlijk. Samen met Trots op Nederland diende de Lokale Politieke Federatie een motie in over het betrekken van de burgers bij de theater-keuze door middel van een volksraadpleging. Het dagelijks gemeentebestuur zou door het aannemen van de motie volgens beide partijen meteen kunnen bewijzen dat het haar ernst is met de burgerparticipatie die als rode draad door het collegeprogramma loopt.
Bezuinigingszwaard van Damocles
De gemeenteraad heeft op 10 november 2010 helaas besloten dat er geen volksraadpleging komt over het nieuwe theater. Desondanks blijft het nieuwe theater begrotingstechnisch gezien het ei van Columbus. Door de bouw uit te stellen hangt het bezuinigingszwaard van Damocles niet meer zo zwaar boven Spijkenisse. Bovendien hoeft er dan veel minder geld geleend te worden om de financiële positie van de gemeente veilig te stellen. Helaas heeft het er alle schijn van dat een raadsmeerderheid, voor wat betreft de gemeentefinanciën, het paard achter de wagen willen spannen door te gaan kiezen voor direct bouwen van het theater. Er liggen straks dan harde bezuinigingskeuzes op vele andere beleidsterreinen in het verschiet. De samenleving mag zonder inspraak de rekening daarvan betalen, besluit fractievoorzitter Marjan van den Heuvel van de Lokale Politieke Federatie Spijkenisse haar visie op de gemeentebegroting van Spijkenisse.
Marjan van den Heuvel
Lokale Politieke Federatie Spijkenisse
