Knarsetandend begroet Spijkenisse de komst van zijn bibliotheek Boekenberg. De werkzaamheden op het Vredehofplein zijn eindelijk begonnen.
“De bibliotheek had in 2007 open moeten zijn. We zijn al sinds 2003 bij het project betrokken”, blikt Jaap Bosselaar van Arcadis terug.
“Waarom zo veel vertraging? Ambtelijke molens malen langzaam.
Tussentijds vond ook nog een raadsverkiezing plaats. Volgens de nieuwe planning opent de Boekenberg in 2011.
” De bouw valt alleen al 1,2 miljoen euro duurder uit vanwege inkomstenderving door de nog ontbrekende parkeergarage. Twee lagen autovakken onder de bieb in het stadshart. Dat laat de kassa rinkelen. Tenzij de aannemer niet aan de slag kan. De kosten liepen verder op doordat de winnende aannemer Vorm Bouw zo’n 3 miljoen euro boven budget inschreef. En dan nog moest de gemeente extra risico’s op zich nemen vanwege die onberekenbare scheve dorpskerk, niet ver van de bouwput.
De juristen verdienden goed aan de bezwarengolf vanuit de bezorgde burgerij. Voor Jaap Bosselaar, specialist Binnenmilieu & Milieu van ingenieursbureau Arcadis, wordt Boekenberg zonder omhalen de mooiste bibliotheek ter wereld. In de 26 meter hoge en transparante piramide, ontworpen door architectenbureau MVRDV, verrijst een berg boeken ter hoogte van zo’n 20 meter.
Vriend en vijand verwachten grote internationale belangstelling voor het wonderlijke gebouw. De bedenkers speelden zich immers ook in de kijker met hun gestapelde Nederlandse paviljoen op wereldtentoonstelling Expo 2000 in Hannover? Arcadis is in Spijkenisse hoofdconstructeur van de bibliotheek en de garage. Plus ontwerper van de talrijke installaties.
Uniek
De Boekenberg blinkt behalve door zijn opvallende verschijning uit in de toepassing van tal van hoogstandjes. Allemaal beproefde technieken. Niets nieuws onder de zon. De combinatie van de toepassingen echter kent geen tweede voorbeeld. “Deze architect zet je aan tot het bedenken van bijzondere ideeën”, prijst Bosselaar. “Je begint al zonder dak. Geen schoorsteen dus? Zo kom je tot een gebouw zonder aansluiting op het gasnet”. De onderste planken van de boekenkasten kregen een essentiële rol in het klimaatsysteem.
Vanwege de Arbowet is bukken tot klompniveau toch niet toegestaan. Dus verschijnen straks net boven de bodem geen boeken maar roosters voor de toevoer van lucht om verdringingsventilatie toe te passen. Keurig uit het zicht, net als de in de vloeren weggewerkte ventilatiekanalen.
De glazen piramide met zijn houten skelet krijgt in de nok een weerstation dat de regie voert over de automatische zonneschermen. Tussen glas en scherm ontstaat tussen de spanten schoorsteenwerking. Van de binnenvallende zonnewarmte wordt zo 90 procent afgevoerd. In de parkeergarage bevindt zich de techniek voor de warmtekoudeopslag en de luchtbehandeling. Dat had nog heel wat voeten in de aarde met de dienst parkeerbeheer. Omdat de vraag naar verkoeling in de zomer groter is dan de behoefte aan warmte een half jaar later, wordt in de wintermaanden extra koude opgeslagen. Volgens de voorschriften immers dient de balans in evenwicht te zijn.
De toegepaste technieken om de in het oog springende bibliotheek van Spijkenisse aan een energieprestatiecoëfficiënt van 0,7 te helpen, hebben volgens Bosselaar nauwelijks tot meerkosten geleid. Bosselaar: “In de plafonds van de kantoorruimtes onder de Boekenberg passen we baffels toe. Deze platen met fase-overgangsmateriaal nemen tot vijftien keer meer energie op dan beton. Boven de 24 graden smelt de zoutoplossing, onder de 20 graden stolt het mengsel.
Zo bereiken we een dempend effect op temperatuurveranderingen”. Een andere maatregel ten behoeve van het binnenklimaat is de komst van flink uit de kluiten gewassen planten. Om precies te zijn: van de altijd dorstige soort ficus longifolia. Een advies van bureau Copijn. “Planten geven schaduw”, beargumenteert Bosselaar. “Bovendien werken ze door water te verdampen als koelmachines. Let maar op, bossen zijn altijd een paar graden koeler. Beide effecten kunnen we goed gebruiken in de Boekenberg”.
